Đỗ Hiếu, phóng viên RFA
2011-07-03
Báo chí Việt Nam mới đưa tin về việc có một bộ sách “kỳ quặc” dành cho thiếu nhi, nhưng trong đó lại mang nội dung dạy trẻ cách gian lận và vô lễ?
Vẽ đường cho hươu chạy
Bộ sách “Kiến thức dành cho thiếu nhi từ 6 đến 12 tuổi” do nhà xuất bản Kim Đồng và công ty Văn Hóa, Giáo dục Long Minh phát hành và phân phối đang bị dư luận phản ứng mạnh mẽ, ngoài việc cung cấp cho các em những kiến thức về khoa học, xã hội, văn hóa, nhân văn, sách này còn dạy trẻ em những cách thức gian lận, ứng xử thiếu lễ độ đối với người lớn.
Qua hình chụp ngoài bìa bộ sách gồm hai cuốn có ghi tên tác giả là Mathieu Morgan, Samantha Barnes và Guy Mac Donald với tựa đề “Kiến Thức cho Thiếu Nhi, 6-12 tuổi” kèm câu giới thiệu ghi là “Những điều vu vơ, nhưng cần phải biết”. Phần chuyển ngữ do hai dịch giả Lê Mộng Hân và Tín Việt phụ trách.
Theo lời phi lộ thì đây là 2 tập sách hữu ích, giúp các thiếu nhi tiếp cận với những điều mới lạ, thú vị, và hiện đã có trên một triệu ấn bản được bán khắp thế giới.
Báo điện tử An Ninh Thủ Đô cho hay, sách cung cấp kiến thức tổng hợp, quan sát, phân tích những vấn đề hữu ích trong cuộc sống, rèn luyện kiến thức với cách viết hài hước, nhẹ nhàng, dễ nhớ.
Báo điện tử An Ninh Thủ Đô cho hay, sách cung cấp kiến thức tổng hợp, quan sát, phân tích những vấn đề hữu ích trong cuộc sống, rèn luyện kiến thức với cách viết hài hước, nhẹ nhàng, dễ nhớ.
Trang sách trong bộ sách "Kiến thức dành cho thiếu nhi từ 6 đến 12 tuổi". Photo courtesy of nguoiduatin.vn.
Tuy nhiên, bên cạnh những sự bổ ích đó, sách lại chỉ dẫn cho trẻ làm những điều không được luân lý cho phép như gian lận, nói dối, đùa cợt, vô lễ với người lớn, làm những trò nhảm nhí.
Ví dụ học sinh được chỉ cách gian lận bằng cách thu tất cả các câu trả lời vào máy ghi âm, rồi nói với cô giáo rằng, bạn đang cố giảm bớt căng thẳng, bằng cách nghe nhạc qua ống nghe ở tai, hay viết đáp án lên tay áo của bạn.
Sách còn dạy trẻ những trò đùa được cho là vô hại như: tráo lọ đựng đường với lọ đựng muối, hay ghi âm tiếng chuông điện thoại, đợi khi nào bố mẹ vào phòng tắm thì bật đoạn ghi âm đó lên.
Theo các báo thì dù được tái bản nhiều lần tại các nước Tây Phương, nhưng bộ sách “Kiến Thức cho thiếu nhi” không phù hợp với đạo đức, lối sống Á Đông, cách cư xử theo lễ giáo của người Việt Nam. Bậc cha mẹ thì xem đây là món ăn tinh thần “độc hại” đối với trẻ em.
Lỏng lẻo trong việc biên soạn
Thầy giáo Đỗ Việt Khoa đang giảng dạy ở Hà Nội trình bày suy nghĩ của mình về bộ sách đang bị dư luận phê bình:
“Vừa rồi báo chí có rộ lên cái việc nhà xuất bản Kim Đồng phát hành sách dạy cho trẻ hư, qua nội dung các bài báo có thể nói rằng ý của người viết là muốn đưa ra tình huống hài hước, để cảnh báo phụ huynh học sinh, nhưng là “vẽ đường cho hươu chạy” nên dư luận phản đối rất mạnh, nhà xuất bản nay mai phải thu hồi thôi.
... có những người viết rất ẩu, cẩu thả, có người còn phóng tác, các tổng biên tập chểnh mãng, không chịu giám sát, viết sách cứ lom com, đó là tình hình chung thôi, một xã hội còn quá nhiều thứ lom com, thì sách vở cũng không tránh khỏi.
Thầy giáo Đỗ Việt Khoa
Không phải chỉ tác phẩm vừa rồi, rất nhiều lần tôi mua những sách cho các cháu nhà tôi dùng thì thấy câu, từ, viết ẩu, không trau chuốt, thay đổi nội dung truyện cổ tích, đã là cổ tích thì phải tôn trọng bản gốc của nó. Nhà xuất bản cho rằng mình có quyền như thế, anh không mua thì thôi. Điều này không hợp lẽ vì mang tính là nhà xuất bản Kim Đồng, một cái tên có rất lâu, dư luận trong và ngoài nước biết đến thì phải tôn trọng khán, thính giả, cần phải chỉnh trang lại ban biên tập, ban lãnh đạo, văn chương không phải thích viết gì thì viết, một hai ngày là xong được.”
Theo nhà giáo này thì đã có sự lỏng lẻo trong việc biên soạn nội dung sách, dành cho thiếu nhi:
“Lực lượng viết báo, viết sách hiện nay nhiều lắm, nhiều thành phần, nhiều nhận thức khác nhau, có những người viết rất ẩu, cẩu thả, có người còn phóng tác, các tổng biên tập chểnh mãng, không chịu giám sát, viết sách cứ lom com, đó là tình hình chung thôi, một xã hội còn quá nhiều thứ lom com, thì sách vở cũng không tránh khỏi.”
Cô Mỹ Hạnh, sinh viên đại học quốc gia Saigon thì không cho sách đó có tác dụng không tốt đối với trẻ vì cha mẹ là những cái lọc đầu tiên:
“Cái này em có nghe nhưng em nghĩ nó không đến nỗi đâu, không phải 100 phần 100 các trẻ đọc Kim Đồng, khi phụ huynh mua sách thì cũng đã duyệt qua rồi, nếu sách nào không đảm bảo thì sẽ không đến tay trẻ em, chỉ trừ những cha mẹ nào quá lơ là với con cái, để muốn đọc gì thì đọc thôi.”
Một học sinh đang xem sách Lịch sử và Địa lý. Photo courtesy of tienphong.vn
Trước những phản ứng đồng bộ của giới truyền thông, các nhà giáo và phụ huynh học sinh, ông Nguyễn Quang Vinh, Giám đốc nhà xuất bản Kim Đồng và ông Đỗ Hoàng Sơn, Giám đốc công ty Văn hóa, Giáo dục Long Minh thừa nhận những sai sót và lỗi trong việc biên tập cuốn sách này. Khi dịch thuật, cần phải điều chỉnh nội dung cho phù hợp với văn hóa, cốt cách của người Việt Nam, cần có lời giải thích cặn kẽ giúp độc giả hiểu rõ ý nghĩa của mỗi câu chuyện, với những điều mà trẻ nên làm và không nên làm.
Nhà xuất bản Kim Đồng sẽ ngừng phát hành bộ sách “Kiến thức cho Thiếu nhi”, đồng thời rà soát lại phần biên tập, hoàn chỉnh cho lần tái bản tới. Kim Đồng cũng cam kết đối với khách hàng đã mua sách rồi thì có thể mang đến đổi lại sách mới đã được chỉnh sửa và bổ sung.
Theo dư luận thì sách giáo khoa của Việt Nam cũng thường bị phê bình là “không giống ai” vì có hình thức và nội dung không theo đúng với chương trình giáo dục, do chính phủ chủ trương, có nhiều sai sót, phải bổ sung, chỉnh sửa hoài, mà giá cả cứ tăng vọt, gây không ít trở ngại cho việc học tập từ bậc tiểu học đến đại học.
