Hà Sĩ Phu
Đòn xử tù nặng với TS Hà Vũ là đòn thù của những những “con sâu bự” đầy quyền lực với người đã vạch tội họ trước bàn dân thiên hạ. Nhưng trong những phút nghiêm trọng nặng trĩu oan khiên TS Hà Vũ vẫn không nhìn vụ việc của mình dưới con mắt cá nhân thường tình ấy. Hà Vũ hiểu đây là mâu thuẫn giữa một quyền lực “cố tình cưỡng lại việc thực hiện một Nhà nước Việt Nam pháp quyền” và một bên là “tất cả những tiếng nói đòi xây dựng Nhà nước Việt Nam pháp quyền”.
Rất chính xác. Một nét đặc trưng của lý thuyết Mác xít về xã hội là tuy chăm chú vào những khát vọng nhưng nghĩ ra những giải pháp rất cảm tính mà gần như quên đi những quy luật phổ quát, trong đó quy luật lớn nhất là xã hội loài người phải tiến vào quỹ đạo “Dân chủ và pháp trị”, đó là con đường duy nhất có thể đem lại độc lập, tự do và hạnh phúc cho Nhân dân.
Còn truyền tụng mãi câu chuyện giữa Luật sư Nguyễn Mạnh Tường và Thủ tướng Phạm Văn Đồng: luật sư nhắc Thủ tướng về việc xây dựng bộ luật và nền pháp trị, Thủ tướng bảo “luật mà làm gì, để luật nó trói tay mình vào à?”. Gốc rễ sâu xa của chủ nghĩa Cộng sản là không thích Luật, không cần Luật.Sau này cần hoà nhập trở về với thế giới thì mới thích nghi thôi.
Có tấm lòng chân chính mà lấy quyết tâm chủ quan thay cho dân chủ pháp quyền đã là tai hại, huống chi những thế hệ sau, tấm lòng chân chính đã bị thay bằng “lợi ích nhóm” thì sự mâu thuẫn với dân chủ pháp trị (là hệ tư duy mà LS Hà Vũ được đào tạo) là việc tất yếu phải xảy ra.
Không phải ngẫu nhiên mà những vụ xử án giới trí thức tập trung vào giới luật sư và giới báo chí, vì Chuyên chính vô sản là sự toàn quyền và vô luật. Rất nhiều nhà báo, luật sư đã bị bỏ tù nhưng vụ án Cù Huy Hà Vũ trở thành điển hình chỉ vì nơi vị Luật sư này vừa kết tinh cao độ sự can đảm vừa “nhiễm” cái tư duy dân chủ pháp trị mãnh liệt đến mức hồn nhiên và ngang nhiên nữa. Nên cuộc đối đầu đã dẫn đến điều bất ngờ khó tin là mức án 7 năm tù 3 năm quản chế cho một trí thức dòng dõi công thần, chỉ làm mỗi một việc là muốn đem luật pháp công minh cho mọi người, mọi việc.
LS Hà Vũ, với dòng dõi theo cách mạng, hẳn có niềm tin rằng mình đang triển khai để đưa tinh thần tự do dân chủ của chủ tịch Hồ Chí Minh vào thực tế. Ngay cả kết luận mà Hà Vũ đã đưa ra một cách vững chắc “đồng hành quân sự với Hoa Kỳ là mệnh lệnh của thời đại” cũng là tiếp tục tư tưởng chính trị Hồ Chí Minh, tiếp tục điều cụ Hồ muốn thực hiện nhiều lần mà chưa thành. Chắc hẳn LS Hà Vũ phải nghĩ như thế mới mới hồn nhiên nói rằng “Tôi chưa bao giờ nghe thông tin nói rằng tôi sẽ bị bắt,……, vì không có lý do gì để bắt tôi cả”. Nhiều trí thức, càng được đào tạo chính quy càng hay hồn nhiên như thế. Có biết đâu rằng chính lời chủ tịch Hồ Chí Minh ca ngợi anh hùng dân tộc Quang Trung, lời đã vào bia đá, người ta còn thẳng tay đục phăng đi nếu thấy lời cụ Hồ có phương hại đến mối giao hảo hiện nay với kẻ đang muốn cướp nước mình.
Nay tinh thần dân chủ pháp trị Hà Vũ sẽ lại đáo tụng đình (thực chất là cung đình) để phúc thẩm. Tôi chưa biết Toà phúc thẩm đã được bỏ túi bản án nào, nhưng tôi biết điều mà các “nhà chính trị” ấy đặt lên bàn để cân nhắc hiếm khi là “điều hay lẽ phải”, hay ý nguyện nhân dân, mà thường là cân đo xem có lợi hay có hại ra sao, có thực hiện được không dưới các áp lực, phải mất cái gì mà sẽ thu hoạch được cái gì? Vì thế với quý vị lãnh đạo tôi không nói “lời hay lẽ phải” làm chi cho lạc đề. Nếu nhà thơ Bằng Việt rất cẩn trọng mà còn phải nói việc tiếp tục xử án tù Cù Huy Hà Vũ là “ngu xuẩn” thì tôi xin thêm: trả giá cho sự “ngu xuẩn” này có thể sẽ là mối BẤT HẠNH, tức là VÔ PHÚC cho chế độ. Mong sẽ có cuộc Phúc thẩm tỉnh táo, dũng cảm sửa sai để là dịp “chiêu tuyết” cho chế độ, còn LS Hà Vũ thì đã mỉm cười chấp nhận tình trạng xấu nhất rồi kia mà!
Dù thế nào thì phiên phúc thẩm công khai thì phải công khai thật sự, mà bảo đây là trừng trị kẻ “phạm tội chống nhà nước” thì phải công khai thật rộng để dân chúng biết mà làm gương, nếu lại úp úp mở mở và lén lút xong cho nhanh bất cần tranh tụng, thì dân chúng sẽ lại được soi một tấm gương khác, phản chiếu bộ mặt bất chính, lem luốc và run sợ của …cung đình.
Ở một nước “dân chủ loại xoàng” như Hoa Kỳ mà nước ta vẫn phê phán thì một vụ như thế này phải xử kéo dài hàng tháng, và dân chúng hoàn toàn có quyền tập trung quanh Toà án, với các tấm ảnh và khẩu hiệu ủng hộ nạn nhân mà họ thấy bị xử lý bất công.
Hà Sỹ Phu
(30-7-2011)
