Bùi Văn Bồng
Với bản chất và mưu đồ bành trướng, bá quyền nung nấu lâu đời, Trung
Quốc không bao giờ rời mắt khỏi Biển Đông. Cụm danh từ “biển Nam Trung Hoa” trên bản
đồ Trung Quốc đã thể hiện ý đồ tràn ra thế giới của đế quốc Đại Hán từ xa xưa.
Những năm gần đây, Trung Quốc đang âm mưu lấn chiếm hải đảo của hầu khắp các
nước trên Biển Đông. Rõ nhất là họ giành bãi đá ngầm Scarborough (Trung Quốc
gọi là Hoàng Nham) với Phillipines, quần đảo Senkaku (Điếu Ngư Đài) với Nhật
Bản; Hoàng Sa và Trường Sa với Việt Nam, đặt chủ trương mở rộng “hợp
tác kinh tế biển với Cam-pu-chia, Thái Lan…. Trên vùng lãnh hải, Trung Quốc vẽ
ra “Đường lưỡi bò” (còn gọi là đường chữ U hay đường Chín đoạn, Cửu đoạn
tuyến), lấn gần hết vùng biển chung của các nước Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Indonesia. Từ khi phát hiện và tiến hành khai thác những mỏ dầu khí trên Biển
Đông, nhất là nơi có trữ lượng lớn như biển Việt Nam, nhà cầm quyền Bắc Kinh
càng ráo riết thực hiện nhiều mưu đò,
thủ đoạn, hoạt động lấn chiếm Biển Đông, mà Việt Nam láng giềng trực
tiếp gánh chịu nặng nề nhất.
Ý đồ của Trung Quốc muốn độc quyền toàn chiếm Biển Đông trước hết là
vì lợi ích kinh tế và tài nguyên vùng biển-đảo. Hơn nữa, Biển Đông còn là cửa
ngõ quan trọng của tuyến đường hàng hải quốc tế Đông-Tây. Vì thế, chiếm được
độc quyền Biển Đông là giữ được thế thượng phong về nhiều
mặt cả về kinh tế ngoại thương, quân sự, đối ngoại chính trị với nhiều nước
trên thế giới.
Tàu khu trục Type 051C (số hiệu 115) thiết kế với khả năng phòng không mạnh, trang bị hệ thống tên lửa tầm cao S-300FM. |
Tàu khu trục Type 051C (số hiệu 115) thiết kế với khả năng phòng không mạnh, trang bị hệ thống tên lửa tầm cao S-300FM. |
Tàu hậu cần tiếp tế số hiệu
881.
|
Biển Đông là địa bàn chiến lược quan trọng trong chính sách phát triển
mọi mặt nhằm theo những tiêu chí trong mưu đồ vốn có từ nghìn xưa của người
Trung nguyên khi đặt tên TRUNG HOA - tự cho nước mình là “nước trung
tâm, tinh hoa của hoàn cầu” trên bản đồ thế giới !
Hiện nay, Biển Đông
đang là tâm điểm đặc biệt quan tâm của các siêu cường: Mỹ, Nga, Trung Quốc,
Nhật Bản, cả Ấn Độ và một số nước liên quan khác. Nhưng trong số đó,
Trung Quốc vẫn “kiềng” nhất vẫn là Mỹ và Nga.
Cảng Cam Ranh của Việt Nam là nơi lý tưởng về
quân cảng. Một thời gian khá dài Trung Quốc vô cùng tức tối vì sự xuất hiện của
hải quân Nga và các tàu chiến lẫn máy bay chiến đấu hiện đại của Nga
tại quân cảng Cam Ranh. Bởi lẽ vị trí này mang tầm chiến lược
quan trọng, có nhiều khả năng về chiến thuật, chiến dịch chi phối toàn
bộ Biển Đông. Hầu như cả vùng Đông Nam Á chưa nước nào có
được vịnh biển làm quân cảng được thiên nhiên ưu đãi hội tụ nhiều thuận lợi và
thế mạnh như ở Cam Ranh. Vì thế, không lạ gì khi thấy Trung Quốc coi Cam Ranh là "dấu chấm đỏ đậm” trên bản
đồ quân sự khu vực. Với Mỹ, Biển Đông liền với vùng biển
phía Tây nước này, một địa bàn chiến lược quan trọng của Mỹ ở Đông
Bắc Á mà Hawai và Okinawa là những nơi Hoa Kỳ có căn cứ quân
sự tiên tiêu.
Tàu ngầm tên lửa đạn đạo của Nga
|
Gần đây, Hoa Kỳ đã nhiều lần tỏ thái độ và nêu rõ quan điểm của
mình về các vấn đề trên Biển Đông trong đó, đặc biệt quan tâm đến các vụ
tranh chấp ở Biển Đông giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á, nhất là
với Việt Nam và Philippines. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton đã khẳng
định lại quan điểm đó tại cuộc họp báo ở Washington, sau hội nghị
định kỳ có tên Đối thoại Chiến lược Mỹ-Phi, bao gồm các vị bộ trưởng
ngoại giao và quốc phòng của hai nước.
Hải quân Trung Quốc luyện tập tac chiến biển hiện đại |
Bà Clinton cho báo chí biết rằng Hoa Kỳ và Philippines quan tâm tới
những sự kiện ở Biển Đông, kể cả những mối căng thẳng hồi gần đây xung quanh
bãi cạn Scarborough. Ngoại trưởng Clinton tỏ ra cứng rắn: Lập trường rõ
ràng và nhất quán của Hoa Kỳ là không đứng về bên nào trong vụ tranh chấp chủ
quyền đối với những hòn đảo ở Biển Đông, nhưng với tư cách là một cường quốc
Thái Bình Dương, Hoa Kỳ có lợi ích quốc gia trong việc bảo đảm tự do hàng hải,
duy trì hòa bình và ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế và những hoạt động
thương mại không bị cản trở trên khắp các thủy lộ.
Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết Washington ủng hộ “một
tiến trình ngoại giao có tính chất hợp tác của tất cả các bên liên hệ để giải
quyết những vụ tranh chấp ”và“ phản đối việc sử dụng vũ lực hay đe dọa sử dụng
vũ lực của bất kỳ bên nào”, cam kết duy trì mối liên lạc chặt
chẽ với đồng minh Philippines trong vấn đề này.
Mặc dù phản ứng gay gắt cuộc tập trận của Mỹ với Philippines hôm 16-4, nhưng ngày 7-5, Bộ
trưởng Quốc phòng Trung Quốc bắt đầu các hoạt động chính thức trong khuôn
khổ chuyến thăm Mỹ kéo dài 1 tuần. Động thái này khiến người ta nghĩ rằng Trung
Quốc đáng cắn răng “xuống nước” để mong Mỹ không can thiệp gay gắt bãi đá ngầm
Scarborough của Philippines, và qua đó cũng muốn thăm dò dư luận quốc tế, đồng
thời mong “hạ” bớt thái độ cứng rắn của Philippines.
Tàu tấn công đổ bộ USS Essex của Mỹ tới Philippines
để tham gia cuộc tập trận Balikatan hồi năm 2008
|
Tuy nhiên, Trung Quốc nay đang bị
rơi vào trạng thái chưng hửng khi các tàu hải quân Mỹ và Nhật Bản đến
Philippines từ ngày 17-18/6 để chuẩn bị cho chiến dịch Đối tác Thái Bình Dương
do Washington phát động. Báo The Philippine Star dẫn lời đại tá
Arnulfo Marcelo Burgos, phát ngôn viên lực lượng vũ trang Philippines, cho hay
thành phố cảng
Calbayog thuộc nước này sẽ đón tàu bệnh viện USNS Mercy của Mỹ vào tối 17/6. Quan hệ đối tác Thái Bình Dương 2012 là chương trình hoạt động nhân đạo thường niên lớn nhất của hải quân Mỹ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chiến dịch trên còn có sự tham gia của đại diện từ các nước khác như Thái Lan, Úc, Canada, Pháp, New Zealand, Singapore, Hàn Quốc, Chile, Peru và Hà Lan. Mục tiêu của chiến dịch là tăng cường khả năng ứng phó với các cuộc khủng hoảng đa quốc gia và hỗ trợ những hoạt động nhân đạo. Rằng, chuyên gia từ các nước đối tác sẽ cùng nhau tiến hành nhiều chương trình hoạt động trong những lĩnh vực như y tế, kỹ thuật dân sự, hỗ trợ cộng đồng địa phương. Các hoạt động trong chiến dịch lần này sẽ được tiến hành tại nhiều vùng biển Đông Nam Á.
Calbayog thuộc nước này sẽ đón tàu bệnh viện USNS Mercy của Mỹ vào tối 17/6. Quan hệ đối tác Thái Bình Dương 2012 là chương trình hoạt động nhân đạo thường niên lớn nhất của hải quân Mỹ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chiến dịch trên còn có sự tham gia của đại diện từ các nước khác như Thái Lan, Úc, Canada, Pháp, New Zealand, Singapore, Hàn Quốc, Chile, Peru và Hà Lan. Mục tiêu của chiến dịch là tăng cường khả năng ứng phó với các cuộc khủng hoảng đa quốc gia và hỗ trợ những hoạt động nhân đạo. Rằng, chuyên gia từ các nước đối tác sẽ cùng nhau tiến hành nhiều chương trình hoạt động trong những lĩnh vực như y tế, kỹ thuật dân sự, hỗ trợ cộng đồng địa phương. Các hoạt động trong chiến dịch lần này sẽ được tiến hành tại nhiều vùng biển Đông Nam Á.
Theo nhận định của giới quan sát, các hoạt động hợp tác nhân đạo và
dân sự là một phần quan trọng trong chính sách tăng cường hiện diện của Mỹ tại
châu Á - Thái Bình Dương. Hồi đầu tháng, Tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ
Martin Dempsey đề nghị Thái Lan cho phép hải quân Mỹ lập trung tâm điều phối
đối phó thiên tai và cứu trợ nhân đạo tại sân bay U-Tapao ở nước
này. Trong một diễn biến khác, tàu khu trục USS Benfold (Mỹ) được trang bị
hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis đang trong
chuyến hải hành 8 tháng tới vịnh Persian và Tây Thái Bình Dương, theo
kênh Fox5. Giới chức quân đội Mỹ cho hay tàu USS Benfold được điều động tới khu
vực để tham gia hệ thống phòng thủ tên lửa, tuần tra biển và chống hải tặc. Sự
kiện ngoài ý muốn và diễn biến mới này cùng với sự có mặt của Bộ trưởng Quốc
phòng Mỹ tại Cam Ranh vào ngày 3-6 đã làm cho Trung Quốc phải tính toán kỹ thêm
về cách nhìn nhận và đối sách quan hệ Trung-Mỹ.
Trung Quốc tưởng như chuyến thăm Mỹ
của ông Lưu Quang Liệt sẽ cải thiện được tình hình theo như ước muốn của Trung
Quốc, nhưng đâu ngờ lại nhanh chóng xảy ra chuyến “vi hành” tới địa bàn chiến
lược của ông Leon Panetta, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, lần đầu tiên có mặt ở vịnh
Cam Ranh kể từ khi kết thúc chiến tranh. Bực bội nhất đối với Trung Quốc là
trên con tàu USNS Richard E. Byrd của Bộ Tư lệnh Hải vận quân sự Mỹ đang được
sửa chữa, bảo trì tại xưởng đóng tàu Cam Ranh, ông Panetta đã đề cập đến chiến
lược quốc phòng mới của Mỹ với việc chuyển hướng trọng tâm vào khu
vực Thái Bình Dương. Mỹ đang tái cân bằng lực lượng tại châu Á-Thái
Bình Dương, trong tương lai khoảng 60% lực lượng quân đội Mỹ sẽ được
chuyển đến khu vực này.
Dù sao thì Trung Quốc rất e ngại Việt Nam gắn chặt quan
hệ về kinh tế lẫn quân sự với Mỹ. Bởi vì nếu như Mỹ lại “nhảy”
vào VN thì Trung Quốc buộc phải ứng phó từ gián tiếp sang trực tiếp. Nửa cuối
thế kỷ trước, trong khi Việt Nam kháng chiến chống Mỹ cũng vậy,
Trung Quốc ủng hộ VN đánh Mỹ còn nhằm mục đích thiết thân là không để Mỹ áp sát
biên giới phía bắc Việt Nam, trực tiếp đe dọa biên giới Trung Quốc.
Cho nên, nay dù tình thế chưa phải là thời điểm thuận chiều,
lợi thế cho Trung Quốc tiến hành cuộc tấn công xâm chiếm lãnh thổ VN,
nhưng việc nóng lòng ráo riết hoạt động, đe nẹt và uy hiếp hòng
chiếm ưu thế trên Biển Đông thì Trung Quốc vẫn đẩy mạnh một cách tích cực nhất.
Theo các nhà phân tích, có ba
lý do chính để ít khả năng xảy ra chiến tranh Trung Quốc xâm lược Việt Nam như hồi tháng
2-1979. Thứ nhất: Trong khi chưa trở thành siêu cường quốc số một trên thế
giới, Trung Quốc không dại gì tự biến mình thành đối tượng bị đả kích, và từ
đó, cô lập trên trường quốc tế. Thứ hai: Tham vọng chính của Trung Quốc
hiện nay vẫn xoi mói Biển Đông với tuyến đường hàng hải quốc tế huyết mạch và
những nguồn lợi tài nguyên vùng biển này. TQ hy vọng đạt được những tham vọng
ấy mà không cần phải tổ chức chiến tranh, mà có thể dùng con bài “bất chiến tự
nhiên thành” (!?). Thứ ba: Trung Quốc thừa khôn ngoan để biết họ không nên
đánh bại chính phủ Việt Nam hiện nay: Không dễ gì họ có được một kẻ láng giềng
vốn nhiều thù hận lại hiền lành, nhẫn nhục, nhún nhường và ngoan ngoãn,
sẵn sàng nhượng bộ đến như vậy. Cho nên, sẽ không quá lời khi nói
rằng Trung Quốc có thể là kẻ thù của dân tộc Việt Nam nhưng lại không phải
là kẻ thù của chế độ Việt Nam hiện nay.
Cần thấy rằng Trung Quốc đã tự biến mình thành kẻ thù của chính
họ khi có nhiều bộc lộ Trung Quốc đã phản bội lại những lý tưởng mà
họ theo đuổi từ trước: Độc lập dân tộc và bình đẳng trong xã hội. Chí ít là họ
cũng làm cho nhiều người tin là họ cũng là một “ngọn cờ theo
Chủ nghĩa Mác-Lê-nin”. Ngay trong nội tình của giới cầm quyền ở Bắc Kinh
hiện nay cũng đang rối tinh vì nạn tham nhũng tràn lan từ TƯ đến địa
phương, phân hóa, câu kết bè cánh phức tạp.
Thời gian gần đây, Trung Quốc đã phải lúng túng tìm đối
sách và thử nghiệm giải pháp, đồng thời cố tạo dựng các động thái ngoại
giao thăm dò và bào chữa (chủ trương tăng cường ngân sách quốc phòng của
TQ) trước việc Bộ Quốc phòng Mỹ phát ra tuyên bố rằng: “Nước Mỹ là
một quốc gia Thái Bình Dương về mọi mặt - địa chính trị, quân sự, ngoại giao,
và kinh tế. Châu Á và Thái Bình Dương đóng một vai trò không thể thiếu trong
việc giải quyết những thách thức và nắm bắt các cơ hội của thế kỷ 21. Các Liên
minh của chúng ta với Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Thái Lan, và Philippines vẫn là nền tảng cho sự hiện diện và can dự của chúng ta ở châu Á
- Thái Bình Dương. An ninh và ổn định được tạo ra thông qua các mối quan hệ này
là mang tính quyết định đối với sự thành công và phát triển của khu vực này.
Những giá trị chung và những lợi ích chiến lược của chúng ta đã tạo điều kiện
thuận lợi cho các thế hệ phát triển và thịnh vượng trong một khu vực phần lớn ở
trong thời bình, và chúng tiếp tục là chìa khóa để duy trì ổn định và an ninh.
Chính quyền Obama cam kết tăng cường các liên minh này nhằm giải quyết những
thách thức đang tồn tại cũng như đang nổi lên”.
Trực
thăng lượn phía trên tàu chiến Mỹ trong cuộc tập trận chung với hải quân Hàn
Quốc
|
Với Mỹ và Nga, nhà cầm quyền Trung Quốc đã rất dè chừng, nhưng biểu
hiện rõ nhất là sợ Mỹ và ngán ngại với Nga. Cả một dải bờ biển hơn 3.200 km của
Việt Nam, nhưng đâu phải ngẫu nhiên mà Trung Quốc không chọn nơi nào khác, gần
hơn như vùng biển Bắc bộ, Bắc Trung bộ, lại vào tận Cam Ranh để làm bè nuôi cá? Dư luận
cho rằng Trung Quốc tìm cách cho người nuôi cá trên vịnh Cam Ranh là coi như
đặt một đài quan sát, theo dõi các động thái của VN trong việc phối
hợp quân sự (nếu có) với hai siêu cường này ở quân cảng Cam Ranh.
Tuyến đường vận chuyển phía nam, đi qua “Eo biển chiến lược” Malacca,
là tối quan trọng đối với Trung Quốc. Nếu tuyến đường này bị đóng
lại, nền công nghiệpTrung Quốc khó có khả năng đứng vững, dù chỉ một
tháng vì thiếu hụt dầu mỏ trầm trọng. Đó cũng chính là lý do Mỹ đang lập
một đội hình tàu chiến có mặt thường trực, sẽ được
đặt tại Singapore.
Cùng với các lực lượng Mỹ hiện đang có mặt tại Australia và
Philippines, Washington có thể dễ dàng phong tỏa Eo biển Malacca. Biển Đông còn trở thành
“nguyên cớ mặc cả” về kinh tế thương mại và tiền tệ gắn liền lợi ích của Trung
Quốc với các nước siêu cường. Trong vài
tháng gần đây, Mỹ đã thực hiện các cuộc thương thuyết với Nga nhằm giành được
sự ủng hộ của Nga trong vấn đề kiềm chế Trung Quốc, nhưng vẫn chưa thành công.
Để giành được sự hỗ trợ của Nga, Mỹ đang muốn đưa ra một số nhượng bộ, trong đó
có các vấn đề lá chắn tên lửa tại Châu Âu, các biện pháp tài
chính và kinh tế nhằm cứu vãn sự suy sụp của đồng Euro.
Các nhà lãnh đạo Mỹ
nhận thức được rằng sự hỗ trợ của Nga có thể là yếu tố quyết định trong việc
kiềm chế Trung Quốc. Đồng thời, Mỹ tiếp tục tổ chức một cuộc đối thoại với
Ấn Độ về cách thức chống bao vây sự trỗi dậy của Trung Quốc trong khu
vực Nam Á. Trong những năm gần đây, các quan hệ Trung-Ấn không quá xấu, nhưng
những bất đồng lớn đã từng nổi lên giữa Bắc Kinh và New Delhi. Đó là lý
do thúc đẩy Ấn Độ có thể tham gia việc kiềm chế Trung Quốc.
Bình luận của Tạp chí Globalresearch cho rằng: Việc thành
lập một liên minh chống Trung Quốc, bao gồm Mỹ, Nga, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn
Quốc, Australia và Đông Nam Á sẽ đẩy Trung Quốc vào một tình thế
tuyệt vọng. Chính phủ Trung Quốc cũng nhận thức được nguy cơ này và đang
tìm cách thiết lập một hạm đội hùng mạnh, có khả năng hoạt động tầm xa trong thời
gian dài, có thể trực tiếp đe dọa Mỹ, cũng như củng cố mối quan
hệ với Nga - quốc gia chưa thấy tỏ ra “quyết liệt” trong
việc kiềm chế Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong cách thức và lời lẽ mang tính ngoại giao, có
phần tế nhị có ý hăm dò nhau. Trong cuộc hội đàm ngày 2/5 tại
Bắc Kinh, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt và quyền Thứ trưởng
Quốc phòng Mỹ James N. Miller, phía TQ bày tỏ hy vọng duy trì mối quan hệ
quân sự song phương phát triển ổn định và vững mạnh.
Báo chí TQ cho biết Bộ trưởng Lương Quang Liệt nhấn mạnh trong
những năm gần đây, quan hệ Mỹ-Trung đã có những bước tiến vững chắc. Việc hai
nước thường xuyên trao đổi các đoàn cấp cao đã góp phần xây dựng quan hệ đối
tác hợp tác dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và vì lợi ích của cả hai
bên. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, quan hệ quân sự giữa hai nước
đang có nhiều cơ hội để mở rộng. Vì vậy ông kêu gọi hai bên phát triển mối quan
hệ này theo chiều hướng đúng đắn phù hợp với các nguyên tắc tôn trọng, tin
tưởng và vì lợi ích của nhau.
Ông cũng đề xuất hai
bên cùng mở rộng những mối quan tâm chung và giải quyết những bất đồng nhằm bảo
đảm phát triển mối quan hệ quân sự vững mạnh và ổn định.
Về phần mình, quyền Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ James N. Miller cũng đánh
giá cao những bước phát triển trong quan hệ giữa hai nước trong những năm gần
đây, đồng thời cho rằng quan hệ quân sự là cầu nối quan trọng trong quan hệ
song phương. Ông Miller cho biết Mỹ luôn luôn sẵn sàng hợp tác với Trung
Quốc trong việc duy trì quan hệ quân sự song phương ổn định và vững mạnh, tăng
cường sự tin cậy lẫn nhau và bảo đảm lợi ích an ninh của mỗi quốc gia. Nhưng đó
cũng chỉ là những lời lẽ thường tình và không thể khác được của ngoại giao, còn
trong thực tế, Mỹ sẽ không dễ dàng để cho Trung Quốc đạt được ý định đưa cái
“lưỡi bò” tham lam để có thể liếm ngon lành nhằm toàn quyền độc chiếm khu vực
Biển Đông.