Thanh Quang
Trong thời gian gần đây, có nhiều nguồn tin báo động về nguy cơ Trung quốc có thể động quân đối với Việt Nam.
Từ việc TQ tập trung quân tại vùng biên giới Việt-Trung cho tới thậm chí quân đội TQ được chỉ thị chuẩn bị tấn công VN, giữa lúc Hoa Kỳ chuyển trọng tâm từ Trung Đông sang châu Á.
Ý đồ quân sự của Trung Quốc
 |
| Tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc mua lại của Liên Xô cũ, đang neo đậu tại cảng Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc hôm 04/8/2011. AFP photo. |
Tôi nghĩ hành động động quân của TQ có tính cách đe dọa thôi. Chứ việc TQ tấn công VN thì phải có cớ gì mới làm được. Mà hiện nay chưa có cớ gì, nên nguy cơ đó chưa thể xảy ra.
Thanh Quang: Thưa GS, cụ thể thì trong khi xúc tiến việc tăng cường quân sự và có hành động ngày càng gây hấn táo bạo hơn tại biển Đông, nhất là đối với VN, TQ vừa đưa hàng không mẫu hạm Varyag – còn gọi là Thi Lang – vào hoạt động khiến các nước Á Châu và cả Hoa Kỳ lo ngại, yêu cầu Bắc Kinh giải thích. GS có ý kiến gì về diễn biến này không ?
Thanh Quang: Thưa GS, cụ thể thì trong khi xúc tiến việc tăng cường quân sự và có hành động ngày càng gây hấn táo bạo hơn tại biển Đông, nhất là đối với VN, TQ vừa đưa hàng không mẫu hạm Varyag – còn gọi là Thi Lang – vào hoạt động khiến các nước Á Châu và cả Hoa Kỳ lo ngại, yêu cầu Bắc Kinh giải thích. GS có ý kiến gì về diễn biến này không ?
GS Nguyễn Mạnh Hùng: Việc TQ có hành động gây hấn tại biển Đông đã xảy ra vài năm nay rồi. Hành động đó ngày càng leo thang và là điều tự nhiên thôi bởi vì Bắc Kinh mọi giá thủ đắc hàng không mẫu hạm – cũng là chuyện mà họ nói từ lâu và mọi người đã tiên đoán từ lâu. Bây giờ họ đã có hàng không mẫu hạm thì họ đưa vào vùng đó thôi. Đây là tiến trình tự nhiên của sự hiện đại hóa quân đội TQ. Chiến hạm này đã làm cho mọi người quan tâm từ lâu và sự hiện diện của nó lại càng làm cho người ta quan tâm nhiều hơn, nên phải có phản ứng.
Thanh Quang: Có ý kiến cho rằng nhờ Hoa Kỳ đưa 2 hàng không mẫu hạm USS George Washington và USS Ronald Reagan vào biển Đông khiến Bắc Kinh chùn bước về ý đồ quân sự của họ. GS có nghĩ như vậy không ?
Chúng ta đã thấy TQ tìm cách đấu dịu hơn về phương diện ngoại giao để tránh tạo ra thế bất lợi cho mình, mọi người đều phản ứng mình.
GS Nguyễn Mạnh Hùng
GS Nguyễn Mạnh Hùng: Tôi nghĩ về mục tiêu ngọai giao của TQ thì họ không thay đổi. Nhưng cách áp dụng chính sách ngọai giao đó có thay đổi, nhất là sau những cuộc trao đổi gây go Mỹ-Trung từ năm 2009, 2010. Chúng ta đã thấy TQ tìm cách đấu dịu hơn về phương diện ngoại giao để tránh tạo ra thế bất lợi cho mình, mọi người đều phản ứng mình.
TQ đã nói là nên giải quyết vấn đề bằng phương cách hòa bình, TQ cũng đi vào các hiệp ước với những quốc gia Đông Nam Á, ký thêm một bản văn khác về những nguyên tắc để áp dụng cho quy tắc ứng xử biển Đông…Họ đã có thái độ đó và họ cũng cải thiện quan hệ với Mỹ. Mới đây, nhân chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của Phó tổng thống Mỹ Joe Biden, Bắc Kinh cũng không làm những gì có thể đụng đến hay làm trầm trọng thêm tình trạng khó
khăn của nền kinh tế Mỹ. Như vậy về phương diện ngọai giao thì TQ đã mềm mỏng hơn. Nhưng về phương diện mục tiêu tối hậu của họ, họ chưa thay đổi.
Thanh Quang: GS vừa nhắc tới chuyến Hoa du của Phó Tổng thống Joe Biden, GS thấy diễn tiến này có triển vọng gì không ?
GS Nguyễn Mạnh Hùng: Tôi nghĩ diễn tiến này có mục đích chính là tạo ra một cơ chế nhằm tránh quan hệ Mỹ-Trung tệ hại quá. Tức hai bên tạo cơ hội trao đổi nhau ở cấp thật cao để trực tiếp đặt một số vấn đề và tránh những mâu thuẫn không cần thiết do hiểu lầm xảy ra. Đó là điểm quan trọng nhất. Còn lập trường 2 bên thì vẫn cứng rắn như trước.
Quan hệ quốc phòng Việt-Mỹ
 |
| Đô đốc Mỹ Tom Carney (T) và Đại tá Hải quân Việt Nam Nguyễn Văn Lâm chụp tại cảng Tiên Sa, thành phố Đà Nẵng hôm15/7/2011. AFP photo |
GS Nguyễn Mạnh Hùng: Đề nghị đó phản ánh chính sách của Mỹ từ mấy năm nay rồi. Từ cuối thời Tổng thống Geroge W. Bush cũng đã nói chuyện đó. Tôi nhớ mấy lần ông Bush sang đó, có cả Ngọai trưởng lúc đó là bà Condoleezza Rice. Nhưng họ không thực hiện được bởi vì họ vẫn còn vướng mắc tại vùng Trung Đông. Bây giờ chúng ta thấy ông Barack Obama lên cầm quyền, Tổng thống Obama tìm cách rút quân khỏi vùng Trung Đông.
Khi quân Mỹ không bị dàn trải thì họ sẽ có thì giờ hơn. Như vậy việc Hoa Kỳ chuyển trọng tâm sang Á Châu đã có từ lâu rồi. Tức mấy năm nay họ quan niệm Á Châu là trung tâm phát triển của thế giới và sẽ ngày càng quan trọng hơn. Hoa Kỳ đã làm chuyện đó. Rồi trong vòng 2 năm nay, vấn đề biển Đông căng thẳng, thì họ thấy lại càng quan trọng hơn. Nên khoảng 1 năm qua, chừng 60% lực lượng quân sự của Mỹ, hải quân của Mỹ, đã chuyển sang vùng biển Đông.
Tôi nghĩ hành động của TQ từ năm 2009 đã làm cho quan hệ ngọai giao giữa VN và Hoa Kỳ, nhất là lãnh vực quốc phòng, đi nhanh hơn. Và hiện nay nó tiếp tục đi nhanh.
GS Nguyễn Mạnh Hùng
Thanh Quang: Liên quan VN, thưa GS, các viên chức và học giả TQ nhiều lần cảnh cáo Hà Nội về vấn đề xúc tiến mối quan hệ hợp tác chiến lược với Hoa Kỳ. GS thấy có triển vọng gì về mối quan hệ Mỹ-Việt trong thời gian tới có thể giúp đối trọng sự lấn lướt từ Phương Bắc ?
GS Nguyễn Mạnh Hùng: Tôi nghĩ hành động của TQ từ năm 2009 đã làm cho quan hệ ngọai giao giữa VN và Hoa Kỳ, nhất là lãnh vực quốc phòng, đi nhanh hơn. Và hiện nay nó tiếp tục đi nhanh. Vấn đề TQ đặt ra cho hai nước Mỹ-Việt, khiến cho quan hệ quốc phòng của họ ngày càng thắt chặt hơn.
Thanh Quang: Cảm ơn GS Nguyễn Mạnh Hùng