Chu Hảo
"Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất, yêu cái cây trồng ở trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông, yêu vị thơm chua mát của trái lê mùa thu và mùi cỏ thảo nguyên có hương rượu mạnh. Chiến tranh khiến cho mỗi công dân Xô Viết nhận ra vẻ thanh tú của chốn quê hương...".
Vào cuối mùa thu đầu tiên của cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại, bài tuỳ bút bắt đầu bằng những lời giản dị và đằm thắm trên của nhà văn - nhà báo Nga nổi tiếng, Ilya Êrenbua, đã khắc sâu vào tâm khảm của mỗi công dân Xô Viết và nâng đỡ tinh thần họ trên khắp các nẻo đường của cuộc chiến tranh khốc liệt cho đến ngày toàn thắng. Áng văn bất hủ ấy được kết thúc bằng câu " ...khi kẻ thù giơ bàn tay khả ố đụng đến Tổ quốc ta, chúng ta ai chẳng hiểu, mùa thu qua: mất nước Nga thì ta còn sống làm gì nữa ! "
Có lẽ vì người Nga chưa bao giờ thực sự bị mất nước, nên lòng yêu nước của họ có thể bắt đầu từ lòng yêu cuộc sống thường nhật thanh bình ở chốn quê hương. Tuy họ chưa được trải nghiệm cái nhục mất nước, ấy thế mà họ cũng đã thấu hiểu: mất nước Nga thì ta còn sống làm gì nữa? Và họ đã chiến đấu đến cùng để bảo vệ bờ cõi.
Còn chúng ta thì khác: "Một ngàn năm đô hộ giặc Tầu, môt trăm năm đô hộ giăc Tây...", lịch sử trường tồn của dân tộc ta cho đến ngày nay là lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc, khẳng định chủ quyển lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc. Vì vậy, lòng yêu nước của nhân dân ta trước hết được hun đúc bới tinh thần Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh.
Tinh thần yêu nước ấy đang bùng lên trong mấy tuần qua, bắt đầu từ khi những hành động ngang ngược của tập đoàn bá quyền Trung Quốc trên Biển Đông, trong vũng lãnh hải thuộc chủ quyền đương nhiên của Việt Nam, với ý đồ thâm độc không cần che đậy (và cũng không thể che đậy!) về việc “ao nhà hóa” vùng biển quốc tế mênh mông.
Tinh thần yêu nước ấy được thể hiện khá rõ ràng trong các cuộc biểu tình diễu hành tự phát của hàng ngàn người tại Hà Nội và t/p Hồ Chí Minh, phản đối sự lộng hành khiêu khích của các tàu ngư chính Trung Quốc trong vùng thềm lục địa của nước ta, vào buổi sáng ngày 5 tháng 6 vừa qua. Chỉ có sự hiệp thông, không có ai là người đứng ra tổ chức hay hướng dẫn. Không có hành động quá khích, không có náo loạn, chỉ có sự phấn chấn vì được tự do bày tỏ thái độ phẫn uất trong ôn hòa. Không có sự trấn áp, không có những lời răn đe thô bạo, chỉ có sự cảm thông lặng lẽ và âm thầm bảo vệ của các lực lượng chức năng… Chỉ ngần ấy thôi cũng làm chúng ta vững tin hơn vào sức mạnh vô biên của khối đại đoàn kết của toàn dân mỗi khi độc lập dân tôc và chủ quyền lãnh thổ bị đe dọa.
Lòng yêu nước hàng ngày được biểu hiện ở từng người trong từng công việc cụ thể với lòng trắc ẩn, sự tự trọng và ý thức trách nhiệm công dân. Nhưng khi “kẻ thù giơ bàn tay khả ố đụng đến Tổ quốc ta” thì mọi tấm lòng nhất nhất chung về một hướng: “Không có gì quý hơn Độc lập, Tự do!”, “ Chúng ta thà hy sinh tất cả chứ quyết không chịu làm nô lệ!”
“Mềm nắn rắn buông”, đấy là bản chất của kẻ ý thế mạnh và bất chấp lẽ phải. Vì vậy vào lúc này, khi xung đột đối đầu thực sự chưa xẩy ra thì cách tốt nhất để ngăn chặn khả năng xấu nhất là chính quyền và nhân dân đồng lòng nhất trí, sát cánh bên nhau tỏ rõ ý chí “rất rắn” để kẻ quen đi bắt nạt không dám “nắn” thêm. Và xưa nay vẫn vậy, bạn bè tứ sứ chỉ khích lệ và ra tay giúp đỡ những kẻ có thể yếu nhưng không hèn.
